Birikimde Yeni Dönem: Bireysel Emeklilikte Otomatik Katılım Sistemi

Birikimde Yeni Dönem: Bireysel Emeklilikte Otomatik Katılım Sistemi -Bireysel emeklilik sistemine devlet katkısı bir süre önce Türkiye’nin gündemini epey meşgul etmişti. Birikim yapmak isteyenler kadar, daralmakta olan sigorta hacmini genişletmesi açısından oldukça olumlu karşılanan Bireysel Emeklilik Sistemine bir katkı daha sağlamak isteyen hükümet, bu sene içerisinde Bireysel Emeklilikte Otomatik Katılım Sistemini başlatıyor. Henüz tam kapsamı netleşmemiş olan sistem için hazine yurt dışı örnekleri inceleyecek ve bunlarla ilgili kapsamlı bir rapor hazırlayacak. Özellikle Yeni Zelanda, İngiltere gibi ülkelerde başarıyla uygulanan sisteme Bireysel Emeklilik firmaları da olumlu bakıyor.

Çalışanların işe başladıkları anda otomatik olarak sisteme dâhil olduğu ve maaşlarından kesilecek bir tutarın Bireysel Emeklilik Sistemi’ne aktarıldığı model, uzun vadede birikim yapmak isteyenler için ideal bir yöntem. Çalışanlar eğer isterlerse zorunlu sürenin bitmesini takiben sistemden ayrılabilecekler. İngiltere’de 2012 yılında başlatılan sisteme bu yıl itibariyle 3 milyon kişinin dâhil olduğu sistem de çalışanlar ilk 5 yıl için %1 katkı payı ödüyorlar. İşverende aynı dönem içerisinde %1’lik katkı payıyla sisteme ödeme yapıyor. Sonraki dönem için katkı payları %3’e çıkarken, işveren katkı payı % 2’ye düşüyor. İşverenlerin katkı yaptığı İngiltere modelinin aksine, biz de uygulanacak olan Bireysel Emeklilik Otomatik Katılım Sisteminde işveren katkısı öngörülmüyor. Sistem kişilerin sadece devletten aldığı maaşa bağımlı kalmadan yeni bir birikim yapabilmeleri için tasarlanmış. İngiltere’de 9 yılda tasarlanan ve 2012 yılında uygulamaya konan sistemin, örnek modeller sayesinde bu sene sonuna kadar ülkemizde uygulamaya konması bekleniyor.

Uygulamanın yürürlüğe girmesi halinde Türk halkında birikim alışkanlığının artacağı yönünde görüş bildiren sektör yöneticileri, Bireysel Emeklilik Sisteminin kaybettiren bir sistem olduğuna dair yorumlaraysa, bu sistemin uzun vadede kazanç sağlayan bir sistem olduğu savunmasını getiriyorlar. Hükümetin Bireysel Emeklilik firmalarıyla ortak olarak yürütmeyi planladığı Bireysel Emeklilik Otomatik Katılım Sistemiyle, müşteri sayısında artışın olacağı ve bu durumun aşağıya çekeceği maliyetlerle Bireysel Emeklilikte yeni bir ivmenin başlayacağı konuşuluyor. Cari açığın artmasıyla tasarruf oranlarında bir düşme eğilimi gözlenmesinin bu sistem sayesinde engelleneceği ve 3-4 yıl içerisinde sektör hacminin iki katına çıkacağı ön görülüyor. Emeklilik firmaları modele katılımın sadece işe yeni başlayan kişiler değil, yaş durumu gözetilerek eski çalışanların da sisteme dâhil edilmesinin sistem için faydalı olacağı görüşünde. Tahminen kişi başı 100 lira gibi bir ücretin çalışan maaşlarından kesileceği, asgari ücrette söz verdiği artışı yapmış olan hükümetin, bu artışın bir bölümünü geri almak için bu sistemi getirmek istediğini söyleyenler olsa da tasarruf etmek isteyen ama buna bütçe ayıramayanlar için Bireysel Emeklilik Otomatik Katılım Sistemi cazip bir seçenek gibi görünüyor.