Borsa ve Hisse Senedi Nedir ? Hisse senedi pazarının gerçek adıdır “borsa”, belirli kuralları ve usulü olan bir Pazar yeridir. Borsa dışında işlem gören hisse senetleri de borsa fiyatı baz alınarak gerçekleştirilir. Hisse senedi aslında bir kağıt parçasıdır ama somut bir şekilde kiloyla alınıp satılmaz.
Pek çok etkenlerden ötürü bu hisse senedinin fiyatları değişkenlik gösterir, ortaya çıkan fiyat ise o hisse senedine olan alıcı ve satıcı talebinin değeridir. Hisse senedinin amacı para kazanmaktır ama herkes para kazanamaz zaten birileri kaybederken diğerleri kazanır. Borsa pazarında hisse senedi kazancı, zarar dediğimiz olayın aslında kardeşidir. Çünkü her zaman kazanılacak diye bir kaide yoktur. Bir ölçüde borsayı kumarhaneye benzetmek doğrudur.
Herkesle Beraber Kazanmak Mı ?
Borsa da herkes kazanıyor mantığı ile oynamak tehlikelidir. Aslına bakarsanız borsa da herkes kazanırken çoğunlukla siz kaybedersiniz ya da herkes kaybederken siz çok kazanabilirsiniz.
Kulaktan dolma veya tavsiye hisse senedi üzerinden hareket etmemelisiniz. Şans faktörü de oldukça önemlidir fakat başkalarının dediği ile hareket etmek zararla sonuçlanacaktır. Hisse senedinden biraz anlamalı, okuyup kendinizi geliştirmelisiniz. Evet, borsa bir risktir ama tehlikeye girilecek kadar değil.
Paranız Ne Kadar ?
Başkalarının paraları ile yada kredi gibi borçlanarak borsa işine girmek tehlikeye davetiye çıkarmaktır. Borsa, tamamen güç meselesidir. Yani gücünüz ölçüsünde borsa da oynayabilirsiniz. Güçten kasıt, ne kadar paranız varsa o kadar borsa içerisinde yer almaktır.
Borsa da oynamaya başlamadan önce gücünüzü ve planınızı sorgulayın, paranıza göre bir plan oluşturun. Borsaya yatıracağınız para ne kadar artarsa o kadar ( yeni başlayanlar için ) o kadar huzurunuz kaçar. Önce ufak miktarlarla başlamak en mantıklısı.
Portföy Nedir ?
Yatırımcı kişinin sahip olduğu hisse senetlerine verilen addır. 2 veya daha çok hisse senedi hesabınızda barındırıyor iseniz bir portföyünüz vardır denilebilir. Portföyünüzde ki hisse senedi sayısı sahip olduğunuz değişik şirket kağıtlarını, portföyünüzün değeri, o hisse senetlerine ait günlük borsa işlem fiyatı, portföyünüzün karşılığı ise borsa endeksi üzerinde ki fiyat değişimlerini temsil eder. Eğer elinizde ki hisse senetleri borsa endeksinden daha çok kazandırmışsa portföyünüz kazançlıdır.
Borsa, Olmazsa Olmaz mıdır ?
Yatırımları değerlendirme de borsa sadece alternatif araçlardan biridir. Birikimlerinizin çoğunu sadece borsa da değerlendirmek zaten yanlış bir seçenek olacaktır.
Yatırımlarınızın en az üçte birini nakit de tutun yada her an nakit de döndürebileceğiniz, altın döviz gibi yatırım araçlarında tutun, paraya ihtiyacınız olduğunda hisse senedi satmak ve beklemek zorunda kalmazsınız.
Yatırımlarınızı enflasyona karşı koruyun.
Diğer yatırım getirilerini takip edin, en fazla kazandıranlara yönelin.
Borsada Batar mıyım ?
Borsa da kazanmak kadar kaybetmek de doğaldır öncelikle bunu unutmayınız. Genel olarak borsa da bir düşüş var ise sizin hisse senediniz de etkilenir ve borsa da zarar söz konusu olur ya da elinizde ki hisse senedine ait firma zor duruma düşer ve iflas eder, bu durumda da zarar edersiniz. Borsa da genel olarak fiyatlar düşüyor ise yapacak fazla bir şey yok, beklemek en mantıklısı, her inişin mutlaka bir çıkışı da vardır.
Önce Sağlık, Kalbinize Güveniyor musunuz ?
Özellikle elinde küçük miktarda para olan ve hepsini borsaya yatıran, küçük yatırımcı dediğimiz bir grup var. Fiyatlar her an değişkenlik gösterdiği için, özellikle küçük yatırımcı tabir edilen insanların yaptığı en büyük yanlış, sürekli her an fiyatları takip etmeleri. Endişeli biri iseniz, kesinlikle bu şekilde takip işlerine girmemenizde yarar var, bu hem kalbinizi yoracak hem de size zarar ettirecektir. Sağlık paradan önemlidir, hisse senedi heyecan işidir, kalbinize güvenmiyorsanız kesinlikle uzak durunuz.
Başlangıç Olarak Nasıl Başlanmalı ?
Günümüzde her yaştan insanın sahip olabileceği yatırım araçlarından olan hisse senedi alım satımı , kaçınılmaz bir yatırım aracıdır. Siz de eğer borsada yer almak istiyorsanız öncelikle küçük adımlarla ilerleyin ve başlangıç bütçenizi küçük tutarda ayarlayın. İmkanınız doğrultusunda borsa hakkında yazılmış konularda kitaplardan faydalanın, bu işte profesyonel olmuş kazanan kişilerden tavsiyeler alın, ekonomiyi, siyaseti kısacası gündemi çok yakından takip edin ve en önemlisi kafanızda 2-3 hisse senedi analizi yapın ve sürekli o hisse senetlerini takip edin.
Sahip olduğunuz yatırımın hepsinden ziyade küçük bir miktarı ile başlayın. Tek bir hisse senedine bağlı kalmayın, bir çok hisse senedi seçeneğiniz olduğunu unutmayın.
Borsada Her Zaman Kazanmak Mümkün mü ?
Öncelikle borsada kazanmak kadar zarar etmek de doğaldır, baştan bunu kabullenin. Borsanın kuralları arasındadır; inişler ve çıkışların olması. Zarar ettiğiniz de sinirlenmeyin ve ani kararlar vermeyin. Kazandığınız da ise, ben hep kazanırım diyerek paranızın tümünü yatırmayın, her zaman sakinliğinizi koruyun ve ilerlediğiniz plan doğrultusunda hareket edin.
Ve unutmayın ki borsa da herkes milyoner olacak diye bir kural yok. Sağlam ve büyük hisse senetleri ile işe başlayarak ufak ufak kazanabilir, bu arada borsayı öğrenebilir ve zaman içerisinde yatırımlarınıza daha büyük paralar katmanın yanı sıra bilgi de katarak , daha çok kazanabilirsiniz.
Ayı, Boğa, Koyun Ne Demektir ?
Borsa da hisse senetleri fiyatları çeşitli etkenlerle değişkenlik gösterirken bazı dönemler de alışılmamış hareketler yaşanır. Alıcı ve satıcılar bu fiyat değimlerinden psikolojik olarak etkilenir.
Borsa da bekleme de olan kişiler bu psikolojik etkenle, borsa da bir yükseliş olacak beklentisi ile alım gerçekleştirirler, bu iyimser ortama “boğa” denir.
Bu durumun tersi olduğunda paniğe kapılıp satış pozisyonuna geçen yatırımcıların oluşturduğu duruma ise “ayı” denir.
Başka yatırımcıların her yaptığı hisse alım satım işini takip ederek kendisi de gerçekleştiren gruba da “koyun” denir. Bu kişiler her zaman kaybetmeye mahkumdur.
Borsanın Çalışma Sistemi Nedir ?
“ Adamın biri maymunların bol olduğu bir köye gider ve köy halkına şöyle seslenir ; ey köylüler ,tanesi 10$ dan maymunların hepsini ben alacağım..Bunu duyan köy halkı ise hemen maymunların hepsini toplayıp adama getirmeye başlar..onlarca hatta yüzlerce maymunu adama getirirler ama hala adam maymun istemektedir..ey ahali daha fazla maymun getirin, tanesini 20$ dan alırım der..biraz daha maymun getirir köylüler ama artık köyde maymun kalmamıştır..adam tekrar seslenir ; maymunların tanesine 50$ vereceğim yok mu başka getiren? Ama ortalıkta da maymun kalmamıştır.
Adam aradan belli bir süre geçtikten sonra ; ben şehre gidiyorum,gelene kadar yardımcım ilgilenecek maymun alımlarıyla der ve gider.
Ertesi gün adamın yardımcısı köy halkına; ben şu maymunları size 32$ dan satayım, siz de patron buraya geldiğinde kendisine 50$ dan satarsınız, hepimiz kazanırız der.Tabi ki köylüler balıklama atlar olaya ve tüm maymunları geri alırlar 35 $ dan.. ve beklenen son; ertesi gün ne yardımcısı kalır, ne de patronun kendisi..”
Bu fıkra hem borsanın nasıl işlediğine karşı size fikir oluştursun hem de yazıyı okurken sıkılan okurlarımıza bir nebze rahat aldırsın diye yazılmıştır.
Aracı Kurum Ne Demektir ?
Yeni kurulmuş veya yeni halka arz gerçekleştiren bir çok anonim şirket kendi hisse senetlerini birinci elden sunar. Veya bu hisse senetlerinin satışı için aracı kurumlar ile anlaşır.
Aracı kurumlar; başkası adına veya hesabına, kendi adı ile başkasının hesabına yada hem kendi adına hem başkasının hesabına hisse senedi alım-satım konusunda gerekli izin ve belgeleri edinmiş kişi veya kuruluşlardan oluşur. Başka ülkelerde bu işi yapanlara “ broker,dealer jobber, market maker, agent” gibi isimler verişmiş durumda.
SPK’ ya göre aracı kurumlar mutlaka belli şartları yerine getirmiş ve banka brokerliği belgesine sahip olması gerekiyor. Aracı kurum görevi üstlenen bankalar, internet bankacılığı veya telefon bankacılığı ile bu işi yapmaktadırlar. Direkt aracı kurum çatısı altında hisse senedi alım satımı yapan kuruluşların yanı sıra broker olma şansına erişen, gerekli sınavlardan geçerek SKP tarafından belge almış şahızlar da bulunmaktadır.
Borsada Fiyat Nasıl Belirlenir ?
Ağırlıklı ortalama fiyat; bir önce ki borsa seansında satılan hisse senetlerinin değişik fiyatları, satılan hisse adedi ile çarpılır ve toplanır. Çıkan rakam söz konusu satılan hisse senedi sayısına bölünür ve o gün ki ağırlıklı ortalama fiyat belirlenir.
Taban fiyat; ağırlıklı ortalama fiyatının %5 aşağısıdır. Önceki seansta taban fiyatın altında bir alım-satım söz konusu olamaz.
Tavan fiyat; ağırlıklı ortalama fiyat üzerine %5 eklenerek bulunan fiyattır. Bir sonra ki seans için tavan fiyat üzerinden bir işlem söz konusu olamaz.
Kapanış fiyatı; bir hisse senedinin önce ki senasında gördüğü en son işlem gördüğü fiyat.
En düşük ve en yüksek fiyat; seans içerisinde o hisse senedinin gördüğü en yüksek ve en düşük fiyattır.
Herhangi bir hisse senedi alım satımı yapmadan önce bu fiyatları gözden geçirmenizde fayda var. Bir sonra ki senasın en düşük fiyatı, bir önceki seansın ortalama fiyatının üzerinde ise bir yükseliş eğilimden bahsetmek mümkündür.
Halka Arz Nasıl Gerçekleşir ?
SKP tarafından halka arz eden şirketler, bankalar tarafından yada büyük aracı kurumlar aracılığı ile halka arz işlemini gerçekleştirebilirler. Bu gibi durumlarda satışlar önceden halka duyurularak belli bir günde başlamakta ve talep toplanmaktadır. Sonuçlandıktan sonra halka arz konusu hisse senedi belli bir gün sonrası borsa da işlem görmeye başlar.
Herkes Borsa da İşlem Yapabilir mi ?
Aracı kurumlar olmaksızın borsa da işlem yapmak imkansızdır. Borsa da oynamak için öncelikle bir banka veya aracı kurum ile yatırım hesabınızın olması şart.
Satılan Hisse Senedinin Parası Ne Zaman Hesabınıza Geçer ?
Hesaplar arası transferlerde T+2 kuralı vardır, yani bugün sattığınız hisse senedinin ödemesi 2 iş gününden sonra hesabınıza geçer.
Endeks Ne Demektir ?
Her borsanın fiyatlarının izlendiği endeks vardır ve her borsa kendi endeksini belirler. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası endeksi adı ise borsa endeksi, hisse senedi endeksi adı ile anılır. İMKB 50 endeksi, birinci pazarda işlem gören hisse senetlerinin endeksidir. İMKB 30, İMKB 100 endeksleri de buna benzer endekslerdendir.
Her borsa endeksi yükseldiğinde bütün hisse senetleri yükseliyor yada düştüğünde hepsi düşüyor anlamına gelmez. Sermayesi yüksek olan şirketlerin fiyat değişimleri borsa endeksine de yansır.
Dünyada ki en ünlü endekslerinin başında “dow jones” gelir.
Menkul Kıymet Nedir ?
Örneğin hisse senedi bir menkul kıymettir. Menkul kıymetler arasında, hisse senetlerini tahvil ve bonoları sayabiliriz. Menkul kıymetlerin özellikleri şunlardır : Hukuken kıymetli bir evrak niteliği taşır, devamlılık arz eder, dönemsel ve periyodik gelir sağlar, piyasada oluşturduğu bir arz talep döngüsü vardır.
Hisse Senedi Nasıl Seçilir ?
Teknik bilgiler ve belirli ölçülere bakılarak hisse senedi analizi yapılmalı ve seçilmelidir.Ne kadar tecrübe isteyen bir seçim söz konusu olsa da yanılma payı her zaman vardır, bu unutulmamalıdır.
Yeni hisse senetleri seçilirse bir müddet portföyde bekletilerek yükseliş eğilimi olup olmadığına bakılır ve karar verilir. Ucuz kağıtlar seçilerek de az para ile çok hisse senedi alınarak bekletilebilir. Kısa sürede kazanç sağlamak isteyenler oynak kağıt tabiri edilen hisse senetlerini seçebilir ama unutulmamalıdır ki bu kağıtlar aynı oranda kaybetme riskine de sahiptir. Uzun süre borsa da bulunan borsanın en ağır kağıtları vardır, bunların getirisi düşün olmakla beraber kaybedeceğiniz oran da buna bağlı düşük olarak değer bulur.
Şirketlerin Durumu Nasıl Ölçülebilir ?
Hisse senedinin bilançoları çok iyi takip edilmelidir. Bu size daha sağlıklı kararlar vermenizi sağlayacaktır fakat teknik bilginiz olması gerekir. Bir fikir sahibi olmanız açısından; finansal yapısına bakılmalıdır, yani o şirketin kaynaklarını oluşturan sermayenin ne kadarı borçtur, öz kaynakları bu borçları kapatacak güçte mi ? Yoksa şirket öz kaynaklarının üzerinde bir borç altında mı? Ve cari orana bakılmalıdır, şirketin maddi gücüne borç ödeme yeteneğine bakılmalıdır. Şirket likit ide durumu nedir? Gereken durumlarda şirket varlıklarının ne kadarını anında nakite döndürebilir ?
Leave a Reply